Wydarzenie otwierał JM Rektor dr hab. Bernard Ziębicki, prof. UEK:

– Program dzisiejszego seminarium wzbogaci wykład rektorski prof. Ruperta Schlegelmicha, wybitnego znawcy problematyki handlu międzynarodowego, wieloletniego przedstawiciela Komisji Europejskiej i doświadczonego negocjatora. Jego wystąpienie z pewnością nada wydarzeniu wyjątkowy wymiar i stanie się inspiracją do dalszych badań nad praktyką i teorią współczesnych stosunków handlowych – powiedział JM Rektor UEK rozpoczynając Seminarium.

– Cieszę się, że spotkania, takie jak dziś, w znaczący sposób wzmacniają wizerunek Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie jako uczelni aktywnie uczestniczącej w debacie międzynarodowej, otwartej na współpracę z instytucjami europejskimi i środowiskiem eksperckim. To dowód na dojrzałość naukową naszej społeczności akademickiej oraz jej gotowość do podejmowania tematów o strategicznym znaczeniu dla gospodarki globalnej – dodał Rektor Ziębicki.

Rozpoczynając wykład, Ambasador UE wyraził radość, że właśnie w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie rozmawiać może na temat polityki handlowej w obecnych, niełatwych czasach.

Prelegent zaznaczył, że świat bardzo się zmienia, a handel globalny od roku 1950 gwałtownie wzrósł i stale wzrasta. Wpływ na ten stan ma powszechna globalizacja, rozwój nowoczesnych technologii i łączności.

Schlegelmilch zwrócił uwagę, że tworzenie polityki handlowej nie odbywa się w próżni. Nie jest tylko sprawą Brukseli, ale wraz z innymi państwami członkowskimi stanowi układ naczyń połączonych, dlatego społeczeństwa europejskie są włączane w proces decyzyjny, tak aby działania unijne były korzystne dla całej wspólnoty europejskiej.

Prelegent nawiązał do tradycyjnego podejścia polityki handlowej stawiającej nacisk na konkurencyjność i innowacyjność. Omówił jednak nowe aspekty, które mają w niej coraz większe znaczenie, takie jak kwestia rozwoju rynków wewnętrznych, rozwoju zrównoważony i ochrony środowiska czy konkurencyjności miejsc pracy. Ambasador UE zwrócił uwagę na rozbieżne wartości polityki handlowej różnych krajów – np. kwestia ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju nie jest jednakowo ważna dla wszystkich krajów. Jako przykład wykładowca podał kraje Mercosuru, które nie wyrażają dużego zainteresowania kwestiami ekologicznymi.

Schlegelmilch wiele uwagi poświęcił kwestii bezpieczeństwa gospodarczego w obecnych czasach. Wskazał na konieczność reformy systemu WTO w realiach handlu, które w ostatnich latach znacznie zmieniły pandemia, wybuch wojny w Ukrainie oraz nowa polityka handlowa Stanów Zjednoczonych. Omówił również relację handlowe Stanów Zjednoczonych z Chinami i prześledził wzrost potęgi Chin w handlu międzynarodowym.

Jako konkluzję Prelegent przedstawił działania polityki handlowej, które mogą zwiększyć bezpieczeństwo gospodarcze Unii Europejskiej. Wśród nich wymienił m. in stabilizację sytuacji gospodarczej, adaptację oraz poszukiwanie innych rynków współpracy, zmniejszenie uzależnienia (np. energetycznego) oraz badanie i eliminacja możliwych niekorzystnych zależności handlowych. Schlegelmilch zwrócił również uwagę na ryzyko eksportu produktów tzw. podwójnego zastosowania, które mogą być wykorzystywane w przemyśle zbrojeniowym przez wrogie kraje.

– Ważne, abyśmy działali wspólnie w ramach UE. Również w tych trudnych kwestiach. Tylko tak odniesiemy sukces. Myślę, ze udział Uniwersytetów oraz pracujących w nich ekspertów ma w kwestii kształtowania społeczeństwa bardzo ważną rolę – zakończył wykład Rupert Schlegelmilch.

Ambasador Rupert Schlegelmilch - dyplomata, wieloletni wysoki urzędnik Komisji Europejskiej i doświadczony negocjator handlowy. Główny negocjator UE w sprawie umów o wolnym handlu z krajami Mercosuru. Od 2024 roku przewodniczący Komitetu Inwestycyjnego OECD i profesor wizytujący w Kolegium Europy w Natolinie.

Po wykładzie rektorskim rozpoczęła się debata, którą moderowała dr hab. Małgorzata Czermińska, prof. UAFM, prof. UEK, a jej uczestnikami byli przedstawiciele świata akademickiego, administracji oraz biznesu: dr Henryk Czubek (KUKE), Joanna Krężelok (SDCM), prof. dr hab. Jerzy Menkes (SGH), dr hab. Ida Musiałkowska (UEP), dr Jerzy Plewa (ekspert TED) oraz dr Ewa Synowiec (ekspertka TED).

Eksperci omówili kluczowe wyzwania i perspektywy związane z negocjowaniem oraz wdrażaniem umowy handlowej UE–Mercosur, podkreślając jej znaczenie geopolityczne i gospodarcze. W debacie poruszano m.in. kwestie związane ze strategicznym wymiarem porozumienia, potencjalnymi korzyściami dla sektora przemysłowego, normami bezpieczeństwa produktów rolno-spożywczych oraz mechanizmami ochronnymi wprowadzonymi przez Unię Europejską.

Dr Ewa Synowiec przybliżyła uczestnikom harmonogram prac kończących proces podpisania umowy handlowej, wskazując, że pierwsze możliwy termin to 20 grudnia 2025 r. podczas szczytu UE-Mercosur. Wskazała również na ważną rolę Parlamentu Europejskiego i debaty, która w nim będzie prowadzona. Zachęcała przedstawicieli polskiego biznesu do zapoznania się z treścią umowy, która wkrótce będzie opublikowana także w języku polskim (trwa proces tłumaczenia i autoryzacji).

Dr Jerzy Plewa skoncentrował się na obawach dotyczących rolnictwa, określając je jako oparte na informacjach, które nie są prawdziwe. Zwrócił uwagę na mity dotyczące zalewu żywnością, niespełniającą norm bezpieczeństwa. W rzeczywistości, wiele produktów „wrażliwych” ma wyznaczone limity importowe, zasady bezpieczeństwa żywności pozostają niezmienione, a importowane produkty muszą spełniać rygorystyczne normy UE.

Uczestnicy zwrócili uwagę na zapisy umowy dotyczące zrównoważonego rozwoju, ochrony klimatu i nowych wymiarów umów handlowych i inwestycyjnych, a także na możliwości, jakie umowa może przynieść europejskim i polskim przedsiębiorstwom. Podkreślono również rolę odpowiednich narzędzi informacyjnych oraz współpracy instytucjonalnej w procesie przygotowania do implementacji porozumienia.