Godło Polski

Węgierskie odznaczenie państwowe dla prof. Pawła Czubika

Aktualności
2024-02-26

Węgierskie odznaczenie państwowe dla prof. Pawła Czubika

W dniu 23 lutego 2024 r. prof. dr hab. Paweł Czubik otrzymał podczas uroczystości w Konsulacie Generalnym Węgier w Krakowie węgierskie odznaczenie państwowe - Magyar Érdemrend tisztikereszt (Krzyż Oficerski Węgierskiego Orderu Zasługi).

Wyróżnienie zostało przyznane przez Prezydenta Węgier (Prezydent Węgier podpisała stosowną dekretację w dniu 8 sierpnia 2023 r., natomiast przyjęcie orderu przez odznaczonego musiało być poprzedzone zgodą Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przy braku sprzeciwu Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego). Wręczyła je Ambasador Węgier w Polsce – Pani dr Orsolya Zsuzsanna Kovács. Laudację na cześć odznaczonego wygłosił Konsul Generalny Węgier w Krakowie – Pan dr Tibor Gerencsér. W uroczystości uczestniczyli liczni goście z Polski i Węgier - w tym m.in. Pani prof. Timea Heinerné Barzó – Dyrektor Generalna Akademii Środkowoeuropejskiej oraz prof. János Edé Szilágyi – Szef Instytutu Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla (którzy wygłosili przemówienia gratulacyjne), oraz przedstawiciele świata nauki prawa z innych państw regionu Europy Środkowej – Rumunii, Chorwacji, Serbii, Czech i Słowacji. Odznaczenie wręczono z uwagi na zasługi profesora Czubika w rozwijaniu polsko-węgierskiej współpracy naukowej.

Od początku swojej aktywności naukowej prof. Paweł Czubik poświęcał sporo uwagi współpracy międzynarodowej w Europie Środkowej – w szczególności współpracy z Węgrami. Jest współautorem jedynego na rynku, wydanego jeszcze w 1997 r., komentarza do umowy tworzącej Środkowoeuropejską Strefę Wolnego Handlu (CEFTA) – porozumienia łączącego wówczas Polskę, Węgry oraz Czechy i Słowację. Problematyce prawno-gospodarczej dotyczącej CEFTA (umowy poprzedzającej integrację wspólnotową) poświecił wiele tekstów naukowych wydanych na przełomie XX i XXI wieku. Współpracą międzynarodowoprawną i relacjami traktatowymi pomiędzy Polską i Węgrami zajmował się również w późniejszych latach swojej kariery naukowej. Uwagę poświęcał współpracy konsularnej (artykuł jego autorstwa „Polsko-węgierskie porozumienie w sprawie opieki konsularnej jako lex specialis w stosunku do rozwiązań europejskich” ukazał się w Europejskim Przeglądzie Sądowym 2009 nr 2, ss. 56- 58) a także dwustronnym regulacjom podatkowym (artykuł jego autorstwa pt. „Umowy zawarte w latach 20.tych XX w. z Węgrami, Czechosłowacją i Austrią oraz wielostronne porozumienie z Miszkolca z 1977 r. jako wiążące Rzeczpospolitą Polską podstawy traktatowe zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu spadków” ukazał się w kwartalniku Nieruchomości@MS 2022, tom III, nr III, ss. 77-96). Nadto analizując współczesne prawo międzynarodowe sporo uwagi poświęcił problematyce azylu dyplomatycznego, w przypadku której to instytucji istotną rolę odgrywają historyczna, średniowieczna geneza azylu kościelnego z czasów Arpadów oraz późniejsze XX-wieczne doświadczenia węgierskie, które szczególnie podkreślał w swoich pracach naukowych na ten temat (zob. m.in. tekst jego autorstwaMetamorfozy azylu dyplomatycznego jako instytucji prawa międzynarodowego – ocena wybranych „sąsiedzkich” (i nie tylko) zdarzeń azylowych w Europie Środkowej w XX w.”, który ukazał się w książce: E. Cała-Wacinkiewicz, J. Menkes, J. Nowakowska-Małusecka, W. Sz. Staszewski [red.], Stosunki sąsiedzkie w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2021, ss. 43-69).

Liczne opracowania profesora Czubika zostały ogłoszone drukiem na Węgrzech. Dotyczyły one zarówno prawa europejskiego (np. opracowanie jego autorstwa „Az Európai Unió jogalkotó útvesztője. A 650/2012 számú öröklési ügyekről szóló rendelet elemzése kiválasztott kérdések alapján – qui prodest?”, które ukazało się w książce: János Lelkes [red.], Polgár-(m)érték, Debrecen 2019, ss. 133-145), jak i międzynarodowego (np. tekst „Sovereignty in International law”, który ukazał się w książce: A. Raisz [red.], International Law From a Central European Perspective. Legal Studies on Central Europe, Miskolc-Budapest 2022, ss. 95-116).

Starał się również prawnikom węgierskim przybliżać prawo polskie (np. artykuł jego autorstwa: „A magyar közjegyzői meghatalmazások alaki érvényessége és bizonyító ereje Lengyelország területén” ukazał się w miesięczniku „Közjegyzők közlönye” 2015, nr 2, ss.5-11), zaś prawnikom polskim przybliżać prawo węgierskie – szczególnie tam gdzie miało to wymiar praktyczny (tekst we współautorstwie prof. Czubika: „Odrzucenie spadku w świetle węgierskiego prawa spadkowego” ukazał się w „Rejencie” 2018, nr 12, ss. 30-45).

Profesor Paweł Czubik na przestrzeni ostatnich lat intensywnie współpracował również na płaszczyźnie zawodowej z jednostkami węgierskimi. I tak w latach 2015-2018, jako członek Krajowej Rady Notarialnej, współpracował z Węgierską Izba Notarialną (Magyar Országos Közjegyzői Kamara - MOKK), m.in. w lutym 2018 uczestniczył z ramienia Krajowej Rady Notarialnej w Budapeszcie w konferencji Civil Enforcement 2.0 oraz rozmowach dwustronnych dotyczących archiwizacji aktów notarialnych w praktyce węgierskiej jako ewentualnego wzoru dla praktyki polskiej.

Profesor Paweł Czubik kilkakrotnie (m.in. w kwietniu 2019 r, w październiku 2021 r., w listopadzie 2023 r.) uczestniczył (wygłaszając referaty na istotne społecznie tematy z zakresu prawa międzynarodowego i europejskiego) w konferencjach cyklicznie organizowanych w Budapeszcie przez węgierskie Forum Jedności Społecznej i Fundacji Jedności Społecznej (CÖF-CÖKA). Forum (Civil Összefogás Fórum) oraz zapewniająca jego finansowanie fundacja (Civil Összefogás Közhasznú Alapítvány) zrzesza intelektualistów węgierskich i bezpartyjnych działaczy społecznych (przewodniczącym tej organizacji jest znany węgierski prawnik, pisarz i dziennikarz László Csizmadia – niegdyś polityk antykomunistyczny, w latach 90-tych XX w. poseł do parlamentu). Celem tych organizacji jest szeroko pojęta pronarodowa aktywizacja obywatelska. Konferencje Forum mają za zadanie promować rozwój nauki i wiedzę obywateli – także w zakresie prawa międzynarodowego i europejskiego.

W ostatnich latach prof. Paweł Czubik intensywnie współpracował z Akademią Środkowoeuropejską w Budapeszcie, Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla, Wydziałem Prawa Uniwersytetu w Miszkolcu. Brał aktywny udział w konferencjach organizowanych pod patronatem tych instytucji węgierskich, wygłaszając referat (np. w 2022 r. w międzynarodowej konferencji zorganizowanej w Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie pt. „International Public Law from a Central European Perspective” wygłaszając referat „Sovereignty in International Law”; w czerwcu 2023 r. . w międzynarodowej Konferencji w Budapeszcie poświęconej 70-leciu europejskiej ochrony praw człowieka zatytułowanej „The ECHR at 70: The Central European Narrative” zorganizowanej przez Instytut Prawa Porównawczego im. Ferenza Mádla i Akademię Środkowoeuropejską wygłaszając referat: “Selected problems of diplomatic and consular immunity and functions in the case-law of the European Court of Human Rights”.

W styczniu 2022 prof. Czubik wybrany został członkiem węgierskiej Międzynarodowej Naukowej Rady Doradczej przy Środkowoeuropejskim Stowarzyszeniu Prawa Porównawczego (Közép-európai Összehasonlító Jogi Szövetség) z siedzibą w Miskolc-Egyetemváros. W styczniu 2023 r. wszedł także na zaproszenie profesora Jánosa Ede Szilágyiego w skład rady redakcyjnej książkowej serii wydawniczej Studies of Central European Professors' Network.

W listopadzie 2022 r. w efekcie zainicjowanej przez niego współpracy i dzięki staraniom Pani dr Katarzyny Zombory pomiędzy Uniwersytetem w Miszkolcu, Akademią Środkowoeuropejską w Budapeszcie a Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie zostało podpisane stosowne porozumienie o współpracy.

Na Węgrzech prof. Czubik był także aktywny dydaktycznie – w czerwcu 2023 r. dla doktorantów prawa Akademii Środkowoeuropejskiej w Budapeszcie przeprowadził w trybie stacjonarnym dwa kursy wykładowe pt.: „Evolutionofconsular law and functions – selected issues” oraz „European succession regulation - practical aspects from the perspective of a citizen or a resident of an EU member states”. Uczestniczył także w charakterze egzaminatora z zakresu prawa międzynarodowego publicznego w egzaminach doktorskich w Środkowoeuropejskiej Akademii w Budapeszcie.

Warto wspomnieć, że absolwenci UEK, dzięki m.in. staraniom prof. Czubika, mogą kandydować na studia doktoranckie (wraz ze stypendium rządu węgierskiego) organizowane przez Uniwersytet w Miszkolcu i Akademię Środkowoeuropejską w Budapeszcie – obecnie wśród doktorantów Akademii jest sześć osób z Polski – w tym absolwentka kierunku prawo na UEK, mgr Kaja Hopej, która przygotowuje w Budapeszcie doktorat z zakresu międzynarodowego prawa kosmicznego.

We współpracę polsko-węgierską profesor Czubik włącza również pracowników kierowanej przez niego Katedry na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, Obecnie Pani dr Paulina Ledwoń, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Europejskiego, jest naukowo aktywna przy kilku kierowanych przez profesora Jánosa Ede Szilágyiego i profesora Emőda Veressa polsko-węgierskich prawnooporównawczych projektach badawczych dotyczących prawa rolnego i nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, ochrony bogactw naturalnych oraz transgranicznego prawa spółek, które już skutkują publikacjami naukowymi. Współpracę z Akademią Środkowoeuropejską podjęła również w tym roku Pani dr Anna Szarek-Zwijacz – adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Europejskiego UEK.