Spotkanie otworzył prof. Sławomir Śmiech, Prorektor ds. Nauki UEK, który jednocześnie był moderatorem wspomnianej debaty.

– Dzisiejszy temat jest niezwykle interesujący, naukowo, ale i niezwykle ważny społecznie w bardzo wielu wymiarach (…) Migracje w Polsce to temat, który jest dość specyficzny. Do niedawna Polska kojarzyła się raczej z krajem, z którego się wyjeżdża natomiast mniej więcej od 2014 roku staliśmy się krajem na tyle atrakcyjnym, że przyjeżdżają do nas migranci zarobkowi, uchodźcy wojenni, szacuje się, że w szczytowym okresie 1,4 mln osób było zarejestrowanych w Polsce jako migranci. Wielu z nich zasiliło rynek pracy – powiedział, wprowadzając w temat dyskusji prof. Sławomir Śmiech.

Uczestnikami czwartkowej debaty byli dr hab. Ewa Ślęzak-Belowska, prof. UEK z Katedry Ekonomii Stosowanej UEK oraz dr hab. Konrad Pędziwiatr, prof. UEK z Katedry Stosunków Międzynarodowych UEK, Zastępca Dyrektora Centrum Zaawansowanych Badań Ludnościowych i Religijnych (CASPAR).

Rozmowa poruszała bardzo istotne tematy. Punktem wyjścia było pytanie o tendencje demograficzne związane z kwestią migracji.

– Jeśli chodzi o migrację w Polsce, mamy sporo różnych danych rejestrowych, ale wszystkie te dane są niepełne. Tak naprawdę jeśli popatrzymy na dane z dzisiaj, to wiemy, że mamy prawie milion osób, dokładnie 950 tysięcy, które mają ważne karty pobytowe, czyli my najczęściej mówimy o nich jako migrantach ekonomicznych oraz prawie tyle samo, nawet więcej, bo 990 tysięcy ludzi, którzy mają ochronę tymczasową. Ta grupa to uchodźcy wojenni, a wśród tego miliona jest 550 tysięcy również osób z Ukrainy. Łącznie, według obecnych danych mamy ponad 1,5 mln. Ukraińców, ale gdy zsumujemy te liczby, dadzą nam one 2 miliony. Ogólnie w Polsce jest około 2,5 mln. Migrantów w Polsce. Jest tych osób więcej niż pokazują dane rejestrowane, ponieważ wiele osób nie ma tez dokumentów pobytowych. Nie jest to tak częste zjawisko jak w krajach Europy Zachodniej, ale występuje również u nas – wyjaśnił dr hab. Konrad Pędziwiatr, prof. UEK.

W ciekawy sposób grupę migrantów w Polsce scharakteryzowała dr hab. Ewa Ślęzak-Belowska, prof. UEK:

– Grupa migrantów w Polsce jest po pierwsze grupą heterogeniczną wewnętrznie, pochodzącą w zasadzie ze wszystkich kontynentów, po drugie grupą, która podlega – gdy patrzymy na rozmaite statystyki – różnym rygorom związanym ze statusem prawnym, czy to są pozwolenia na pracę, na pobyt czy statystyki osób objętych ochroną tymczasową. To przede wszystkim grupa, która jest wewnętrznie niezmiernie zróżnicowana, aczkolwiek dominującą grupą są Ukraińcy – zauważyła dr hab. Ślęzak-Belowska, prof. UEK.

Debata podejmowała także kwestie wpływu migrantów na polski rynek pracy, procesu integracji społecznej, polityki migracyjnej Polski, a także społecznych postawy wobec migrantów: od solidarnościowych inicjatyw po przejawy niechęci i polaryzacji i związanej z nimi radykalizacja nastrojów społecznych.

– To bardzo istotne, żeby o migracjach mówić jak najwięcej w oparciu o dane, a nie wyobrażenia. W Polsce bardzo często mówi się o migracjach nie w oparciu o fakty, i od 2015 r. niestety migracja w naszym kraju stała się tematem, na którym próbuje się zbudować kapitał polityczny i wszystkie partie polityczne, w mniejszy lub większy sposób próbują właśnie kapitalizować różne lęki i obawy – ocenił dr hab. Konrad Pędziwiatr, prof. UEK.

– Korzystając ze stwierdzenia Olgi Tokarczuk, kto ma opowieść, kto snuje opowieść, ten rządzi. Przestrzeń migracji to jest jedna z tych przestrzeni, gdzie niestety nasze państwo trochę abdykowało, zostawiło tę przestrzeń innym, którzy snują opowieść, bazując również na lękach. Migranci trochę padli ofiarą rozgrywek politycznych i przedstawia się nam obraz migranta, który jest dla nas zagrożeniem. Niestety, w tym kontekście obecny rząd – wydaje mi się – nie wykorzystał też tego zasobu intelektualnego, ludzi którzy zajmują się migracją od strony badawczej, a jest ich bardzo duża grupa. Nawet kształtując dokumenty prawne nie do końca skorzystał z tych zasobów wiedzy – dodała dr hab. Ewa Ślęzak-Belowska, prof. UEK.

Rozmawiano również o możliwych działaniach edukacyjnych i społeczno-obywatelskich, wspierających integrację i przeciwdziałających uprzedzeniom.

Podczas debaty, również publiczność miała możliwość zadawania pytań i włączenia się w dyskusję.

Po części dyskusyjnej w Klubie pod Jaszczurami wystąpił zespół tworzony przez Julię Stawarz-Gajek (wokal) i Mikołaja Skoczka (fortepian), Absolwentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Kolejna debata z cyklu „Porozmawiajmy o…”, zorganizowała została w ramach programu „UEK Odpowiedzialny. Aktywność Obywatelska” przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Instytut Sztuki oraz Klub Pod Jaszczurami.